Wirus HPV zazwyczaj kojarzy się z kłykcinami kończystymi. Okazuje się jednak, że ta duża grupa wirusów wywołuje również zmiany w obrębie jamy ustnej oraz gardła. Nieduże jasne grudki występujące na powierzchni błon śluzowych, zazwyczaj nie dają żadnych innych objawów. Trzeba jednak pamiętać, że HPV wirus jest chorobą zakaźną, która z czasem może prowadzić do rozwoju nowotworów. Dlatego takie zmiany wymagają diagnostyki oraz specjalistycznego leczenia.
Brodawczaki jamy ustnej i gardła – etiologia
Brodawczaki jamy ustnej są wywoływane przez wirusa brodawczaka ludzkiego (HPV wirus) należącego do dużej rodziny papillomawirus. Ta duża grupa wirusów obejmuje około 150 różnych typów i powszechnie występuje wśród ludzi. Najczęściej można się nimi zarazić podczas kontaktów seksualnych. Jednak do transmisji może dojść również na basenie, u fryzjera, kosmetyczki, salonie tatuażu, czy podczas używania wspólnego ręcznika.
HPV to wirusy z materiałem genetycznym DNA, które są odpowiedzialne za stymulowanie komórek do rozwoju nowotworowych. Z tego względu wyróżnia się dwa rodzaje wirusów HPV:
- Typy niskiego ryzyka – nie wywołują raka, są to typy 6, 11, 13, 30, 40, 42, 43, 44;
- Typy wysokiego ryzyka – onkogenne – nieleczone zakażenie z czasem prowadzi do rozwoju nowotworu szyjki macicy, sromu, prącia, jamy ustnej oraz gardła, zalicza się do nich wirusy typu 16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58 i 59.
Za brodawczaki jamy ustnej i gardła odpowiadają zazwyczaj wirusy HPV typ 6 oraz 11, są więc łagodne. Należy jednak pamiętać, że typ wirusa, jakim zostało się zakażonym, trzeba potwierdzić odpowiednimi badaniami.
Czym charakteryzują się brodawczaki jamy ustnej i gardła?
Brodawczaki błony śluzowej jamy ustnej i gardła mają formę niedużych grudek w kolorze białym lub jasnożółtym, występujących ponda błonę śluzową. Mogą mieć formę wypukłych lub kalafiorowatych narośli o powierzchni pofałdowanej, karbowanej lub z palczastymi wypustkami. W większości przypadków brodawczaki połączone są ze śluzówką poprzez wąską szypułkę. Najczęściej występują pojedynczo, zdarzają się jednak przypadki zmian mnogich. Zazwyczaj są umiejscowione w obrębie całej śluzówki, przede wszystkim na języku, błonie śluzowej warg, w okolicy podniebienia oraz języczka podniebienia.
Jakie zmiany w obrębie jamy ustnej może wywoływać HPV wirus?
Różne typy wirusa brodawczaka ludzkiego wywołują również zmiany w obrębie jamy ustnej, zalicza się do nich:
Kłykciny kończyste – są to typowe dla zakażenia wirusem HPV zmiany najczęściej zlokalizowane na skórze w obrębie narządów płciowych, mogą również pojawiać się na błonach śluzowych jamy ustnej oraz gardła. Mają charakterystyczną kalafiorowatą formę. Pojawiają się zarówno w wyniku zakażenia wirusem HPV o niskiej onkogenności, jak i wysokiej.
Brodawki pospolite – tak jak kłykciny kończyste najczęściej zlokalizowane są na skórze, pojawiają się również przypadki z zajętymi błonami śluzowymi. Mają one formę niewielkich, około centymetrowych zmian w białym lub żółtym kolorze. Przypominających swą formą brodawczaki.
Ogniskowy przerost nabłonka – zmiany spowodowane są zazwyczaj przez wirusa HPV typ 13 i 32. Występują one endemicznie, w określonych rejonach świata przede wszystkim wśród rdzennych mieszkańców Ameryki Łacińskiej. Brodawki mają formę gładkich guzków, które z czasem znikają samoistnie.
Wszystkie typy zmian są bardzo do siebie podobne, dlatego potrzebna jest pogłębiona diagnostyka w celu ustalenia, typu wirusa.
Jak się leczy brodawczaki jamy ustnej i gardła
Usuwanie brodawczaka w gardle oraz jamie ustnej jest podstawową metodą leczenia. Jest ono również konieczne do przeprowadzenia niezbędnej diagnostyki. Jest to zabieg chirurgiczny, który umożliwia wycięcie wszystkich niepokojących zmian, które zostają przekazane do badania histopatologicznego. Wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym, co umożliwia szybki powrót pacjenta do domu. Z wycięciem zmian pojawiających się w jamie ustnej nie należy zwlekać. Nie usunięte brodawczaki, mogą prowadzić między innymi do rozwoju nowotworu.