Badania przeprowadzone w latach 2019-2020 wskazują, że 42.2% dorosłych Polaków ma nadwagę, a 16.4% cierpi na otyłość. Było to badanie przekrojowe przeprowadzone od lipca 2019 do lutego 2020 roku na reprezentatywnej ogólnopolskiej próbie osób w wieku 18 lat i więcej. Nadwaga występowała u 42.2% badanych (52.4% mężczyzn i 32.0% kobiet). Otyłość dotyczyła 16.4% uczestników (16.5% mężczyzn i 16.2% kobiet). Starsi uczestnicy częściej byli otyli. Mężczyźni mieli większe prawdopodobieństwo wystąpienia nadwagi i otyłości w porównaniu do kobiet. Link do badań znajdziesz tutaj.
Istnieje kilka głównych rodzajów operacji bariatrycznych. Rękawowa resekcja żołądka polega na usunięciu znacznej części żołądka, co prowadzi do zmniejszenia ilości spożywanego jedzenia i szybkiej utraty wagi. Rękawowa resekcja żołądka to mniej inwazyjna metoda, polegająca na założeniu regulowanej opaski na żołądek, co zmniejsza jego objętość i pozwala na dostosowanie do indywidualnych potrzeb pacjenta. Opaska żołądkowa polega na założeniu regulowanej opaski na górną część żołądka, co tworzy mały zbiornik na jedzenie. Gastric bypass, czyli baypass żołądkowy, jest bardziej zaawansowaną operacją, w której tworzy się mały żołądek połączony bezpośrednio z jelitem cienkim, co zmniejsza wchłanianie kalorii. Każda z tych metod ma swoje zalety i wady, a wybór odpowiedniej techniki zależy od indywidualnych potrzeb i stanu zdrowia pacjenta. Wszystkie te zabiegi mają na celu znaczne zmniejszenie masy ciała i poprawę zdrowia poprzez ograniczenie spożycia jedzenia i zmniejszenie wchłaniania kalorii.
Zobacz również: Jak przebiega leczenie otyłości?
Rękawowa resekcja żołądka
Rękawowa resekcja żołądka to jedna z najczęściej wykonywanych operacji bariatrycznych. Podczas tej operacji usuwana jest znaczna część żołądka, co powoduje zmniejszenie jego objętości i ograniczenie ilości spożywanego jedzenia. Pacjenci często doświadczają szybkiej utraty wagi i poprawy zdrowia, na przykład zmniejszenia ryzyka cukrzycy typu 2. Jest to coraz bardziej popularne rozwiązanie, niosące za sobą najmniejsze ryzyko. Operacja trwa około dwóch godzin i odbywa się w całkowitym znieczuleniu. Zabieg odbywa się laparoskopowo – chirurg przez pięć nacięć na jamie brzusznej jest w stanie usunąć 80% żołądka. Pozostały żołądek ma około 150 ml objętości. Takie rozwiązanie przede wszystkim ma na celu zmniejszenie objętości żołądka, dzięki czemu pacjent spożywa znacznie mniejsze posiłki, a co za tym idzie – traci na wadze.
W trakcie zabiegu chirurg wykonuje pięć nacięć na brzuchu, przez które wprowadza narzędzia i kamerę. Następnie usuwa około 80% żołądka, zostawiając jedynie cienki „rękaw”, który ma objętość około 150 ml. Takie zmniejszenie żołądka sprawia, że pacjent szybciej czuje się syty i spożywa znacznie mniejsze ilości jedzenia. Proces ten nie tylko pomaga w utracie wagi, ale również wpływa korzystnie na różne aspekty zdrowotne, w tym zmniejsza ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2, nadciśnienia tętniczego czy problemów z cholesterolem. Po operacji pacjenci muszą przestrzegać specjalnej diety i regularnie kontrolować stan swojego zdrowia, aby uniknąć ewentualnych powikłań i zapewnić trwałe efekty leczenia.
Zalety rękawowej resekcji żołądka:
- Znaczna i szybka utrata wagi.
- Zmniejszenie ryzyka cukrzycy typu 2.
- Poprawa innych schorzeń związanych z otyłością (np. nadciśnienia, problemów z cholesterolem).
- Minimalnie inwazyjna metoda (laparoskopowa).
Wady rękawowej resekcji żołądka:
- Ryzyko powikłań chirurgicznych (np. infekcje, krwawienia).
- Możliwość wystąpienia problemów z wchłanianiem składników odżywczych.
- Konieczność przestrzegania specjalnej diety po operacji.
- Stała potrzeba monitorowania stanu zdrowia i regularnych wizyt kontrolnych.
Zobacz również: Beżowienie tłuszczu białego: nowa strategia w walce z otyłością
Opaska żołądkowa
Do niedawna był to najpopularniejszy chirurgiczny sposób leczenia otyłości, ale z racji wielu powikłań powoli odchodzi się od tej techniki. Zabieg polega na laparoskopowym założeniu opaski na żołądek, która oddziela dużą część żołądkową od mniejszej. Do tej mniejszej trafiają zjedzone pokarmy i powoli są one przesuwane niżej. Taki zabieg ma na celu zmniejszenie objętości żołądka, a co za tym idzie, znacznie szybsze odczuwanie sytości. Problematyczne w tym przypadku mogą być systematyczne kontrole i regulacja opaski – port znajduje się tuż pod skórą, a regulacja odbywa się za pomocą wstrzyknięcia przez skórę do portu cieczy, która wypełnia opaskę, uciskając żołądek.
Zabieg polega na założeniu regulowanej opaski na górną część żołądka, co tworzy mały zbiornik na jedzenie. Opaska jest regulowana przez lekarza, co pozwala dostosować wielkość przełyku do indywidualnych potrzeb pacjenta. Choć ta metoda może być mniej skuteczna w długoterminowej utracie wagi, jest mniej ryzykowna niż inne operacje. Działa na zasadzie mechanicznej bariery, która zmniejsza przestrzeń w żołądku, co z kolei sprawia, że pacjent szybciej czuje się syty i spożywa mniejsze ilości jedzenia. Regularne wizyty kontrolne są niezbędne, aby dostosować opaskę i zapewnić jej prawidłowe funkcjonowanie. Lekarz może regulować opaskę, dodając lub usuwając płyn przez port umieszczony tuż pod skórą pacjenta.
Zalety opaski żołądkowej:
- Mniejsza inwazyjność w porównaniu do innych operacji bariatrycznych.
- Możliwość regulacji opaski, co pozwala na dostosowanie do indywidualnych potrzeb pacjenta.
- Mniejsze ryzyko powikłań w porównaniu z bardziej zaawansowanymi technikami bariatrycznymi.
- Krótszy czas rekonwalescencji po operacji.
Wady opaski żołądkowej:
- Konieczność regularnych wizyt kontrolnych i częstych regulacji opaski.
- Ryzyko przemieszczenia lub uszkodzenia opaski, co może wymagać dodatkowych zabiegów chirurgicznych.
- Mniejsza skuteczność w długoterminowej utracie wagi w porównaniu do innych operacji bariatrycznych.
- Potencjalne problemy z przełykiem i żołądkiem, takie jak refluks lub dyskomfort.
Zobacz również: Odchudzanie – co poza dietą?
Bypass żołądkowy
Bypass żołądkowy jest jedną z najbardziej inwazyjnych i skomplikowanych metod chirurgicznego leczenia otyłości. Zabieg polega na wytworzeniu małego żołądka, do którego doszywa się jelito cienkie. Dzięki temu zjadany pokarm przechodzi przez przełyk, trafia do małego żołądka, omijając jego większą część, a następnie bezpośrednio do jelita cienkiego. Taka konfiguracja ma na celu przede wszystkim zmniejszenie objętości żołądka, co powoduje, że pacjent spożywa mniej jedzenia. Dodatkowo, ze względu na to, że pokarm szybciej trafia do jelita cienkiego, jest on mniej wchłaniany, co oznacza, że organizm otrzymuje mniej kalorii.
Operacja gastric bypass, czyli ominięcie żołądkowo-jelitowe, przynosi znaczące rezultaty w redukcji masy ciała. Polega ona na stworzeniu małego żołądka i połączeniu go bezpośrednio z jelitem cienkim. Dzięki temu jedzenie omija większą część żołądka i pierwszą część jelita cienkiego, co zmniejsza wchłanianie kalorii. Taka procedura jest bardziej zaawansowana i niesie ze sobą większe ryzyko powikłań w porównaniu z innymi metodami bariatrycznymi. Jednak jej skuteczność w redukcji wagi oraz poprawie zdrowia pacjentów jest często bardzo wysoka. Pacjenci muszą jednak pamiętać o konieczności stałego monitorowania poziomów witamin i minerałów w organizmie, ponieważ zmniejszone wchłanianie może prowadzić do niedoborów.
Zalety gastric bypass:
- Znacząca i trwała utrata masy ciała.
- Zmniejszenie ryzyka i poprawa schorzeń związanych z otyłością (np. cukrzyca typu 2, nadciśnienie).
- Szybsze odczuwanie sytości, co pomaga w kontrolowaniu nawyków żywieniowych.
- Mniejsze wchłanianie kalorii, co przyczynia się do efektywnego odchudzania.
Wady gastric bypass:
- Wysokie ryzyko powikłań chirurgicznych (np. infekcje, krwawienia, przecieki z zespolenia).
- Ryzyko niedoborów witamin i minerałów, wymagające stałego monitorowania i suplementacji.
- Długotrwała rekonwalescencja i konieczność zmiany nawyków żywieniowych.
- Potencjalne komplikacje związane z układem pokarmowym, takie jak zespół dumpingu (szybkie opróżnianie żołądka).
Zobacz również: Insulinooporność – czyli jak nie zachorować
Chirurgiczne leczenie otyłości, choć inwazyjne, może przynieść znaczące korzyści zdrowotne i poprawić jakość życia pacjentów. Wybór odpowiedniej metody zależy od indywidualnych potrzeb i stanu zdrowia pacjenta. Rękawowa resekcja żołądka, opaska żołądkowa i bypass żołądka to najczęściej stosowane techniki, każda z unikalnymi zaletami i wadami. Przed podjęciem decyzji o operacji ważne jest, aby pacjenci dokładnie zrozumieli, jakie są możliwe korzyści i ryzyka związane z każdą metodą. Dzięki odpowiedniemu wsparciu medycznemu i pooperacyjnemu, operacje bariatryczne mogą stanowić skuteczny sposób na walkę z otyłością i poprawę ogólnego stanu zdrowia.
