Gluten to białka występujące w niektórych zbożach, takich jak pszenica, żyto, jęczmień i pszenżyto. W produktach zbożowych, takich jak kaszki, pieczywo i wypieki, znajdziemy gluten, jeśli są one wytworzone z wymienionych zbóż. Większość ludzi dobrze toleruje gluten, ale niektóre choroby, takie jak celiakia, alergia na pszenicę lub nie-celiakalna nadwrażliwość na gluten, wymagają jego wykluczenia z diety. Nie należy samodzielnie eliminować glutenu u dzieci bez wskazówek lekarza, ponieważ może to prowadzić do niedoborów żywieniowych i powstania innych chorób.
Gluten w diecie dziecka – jak zacząć?
Decyzja o podawaniu dziecku glutenu powinna być podejmowana przez rodziców i lekarza na podstawie indywidualnych potrzeb i stanu zdrowia dziecka. Gluten jest białkiem występującym w niektórych zbożach, takich jak pszenica, jęczmień i żyto. Większość ludzi może jeść gluten bez żadnych negatywnych skutków zdrowotnych. Jednak niektóre osoby, takie jak te cierpiące na celiakię lub nietolerancję glutenu, muszą unikać glutenu, ponieważ może to powodować poważne problemy zdrowotne.
Zboża są ważne w procesie rozszerzania diety dziecka i wprowadzania glutenu. Są pierwszym pokarmem uzupełniającym i pomagają dziecku poznać nowe smaki i konsystencje. Takie produkty są łatwostrawne, delikatne w smaku i pozwalają na uzyskanie różnych konsystencji, od płynnej do gęstej i papkowatej, co umożliwia podawanie ich łyżeczką. Dodanie kleiku lub kaszy do mleka nie tylko zwiększa wartość energetyczną posiłków, ale także daje dłuższe uczucie sytości i stanowi źródło węglowodanów złożonych, które są preferowane w diecie. Wprowadzanie produktów zbożowych, takich jak kaszki, płatki, kleiki i pieczywo, jest świetnym sposobem na wprowadzenie glutenu do diety.
Introdukcja glutenu
Światowa Organizacja Zdrowia zakłada, że pierwsze 6 miesięcy życia dziecka powinno być wyłącznie karmione piersią. Po tym okresie, dziecko musi zacząć otrzymywać składniki odżywcze również z innych źródeł niż tylko mleko. Zaleca się, aby w 17. tygodniu życia, a nie później niż w 26. tygodniu, wprowadzać produkty uzupełniające. W pierwszym roku życia mleko jest podstawą żywienia, ale należy również stopniowo dodawać gluten do diety dziecka, zaczynając od małych ilości. Gluten powinien być wprowadzony do diety dziecka najwcześniej w 17. tygodniu, a najpóźniej przed ukończeniem 12. miesiąca życia. Obserwując reakcję dziecka na gluten, należy unikać podawania dużych ilości glutenu na początku. W przypadku, gdy ktoś w rodzinie cierpi na alergię lub nietolerancję glutenu, nie należy zbyt długo zwlekać z wprowadzeniem glutenu do diety dziecka. Nie ma jednoznacznej odpowiedzi co do tego, co stanowi duże ilości glutenu i od jakiej dawki należy zaczynać.
Jakie zbóż ilości wprowadzać w dietę?
Jeśli dziecko nie ma żadnych objawów lub wskazań medycznych wskazujących na konieczność unikania glutenu, można go podawać. Zdrowe dzieci, które nie cierpią na celiakię lub nietolerancję glutenu, powinny mieć dostęp do pełnowartościowej diety zawierającej gluten, ponieważ jest to ważne dla ich prawidłowego rozwoju i zdrowia. Jeżeli jednak dziecko ma celiakię lub nietolerancję glutenu, należy unikać podawania mu glutenu.
W przypadku celiakii gluten uszkadza nabłonek jelita cienkiego, co może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, takich jak anemia, osteoporoza i inne dolegliwości. Dlatego ważne jest, aby dziecko z celiakią lub nietolerancją glutenu otrzymywało dietę bezglutenową, aby uniknąć tych poważnych skutków. W każdym przypadku ważne jest, aby rodzice i lekarze współpracowali, aby ustalić, czy gluten jest odpowiedni dla danego dziecka i jego indywidualnych potrzeb zdrowotnych. W ten sposób można zapewnić, że dziecko otrzymuje pełnowartościową i zbilansowaną dietę, która jest kluczowa dla jego prawidłowego rozwoju.
Badania wskazują, że produkty zawierające gluten powinno się wprowadzać do diety dziecka stopniowo i w niewielkich ilościach. Zaleca się utrzymywanie jednakowej (w przybliżeniu) dawki produktów zbożowych w diecie dziecka przez pierwsze tygodnie i stopniowe zwiększanie ich ilości. Na początku rozszerzania diety niemowlętom zaleca się podawanie niewielkich ilości glutenu. Można uznać, że 1/10 kromki to mała ilość, a 1/2 kromki to duża ilość. Jeśli pierwszym produktem z glutenem w diecie niemowlęcia jest manna, to już w porcji 3 g (czyli płaskiej łyżeczki) jest zawarta bezpieczna dawka glutenu. Aby nie przekroczyć zalecanej dawki, mannę należy podawać w jednym posiłku, a pozostałe posiłki powinny zawierać kleik bezglutenowy, taki jak ryżowy lub kukurydziany. Po miesiącu dawkę manny można zwiększyć lub zagęścić posiłek, dodając więcej kaszki glutenowej. Stopniowo można też wprowadzać inne posiłki z niewielką ilością kaszki glutenowej, np. zupę jarzynową z dodatkiem manny.
Jakie zboża podawać naszemu niemowlęciu? Przykłady zbóż glutenowych i nieglutenowych
W diecie 5-miesięcznego niemowlęcia naturalnym wyborem jest kaszka glutenowa, a jeśli gluten jest wprowadzany później to pieczywo. Ważne jest, aby produkty zbożowe, takie jak pieczywo, były odpowiedniej jakości, aby uniknąć zanieczyszczeń, takich jak toksyny pleśniowe czy pestycydy, które mogą stanowić zagrożenie dla niedojrzałego organizmu dziecka. Chleb zawiera też niezalecaną dla niemowląt sól, więc warto dostarczać niesolone produkty. Zboża glutenowe, takie jak kasza manna, orkiszowa, jęczmienna i żytnia, można łączyć z bezglutenowymi, takimi jak ryż, kukurydza, amarantus i gryka. Obowiązujące przepisy wymagają dokładnego przebadania produktów dla dzieci pod kątem zawartości pestycydów.